Spangen, Oud-Mathenesse en Witte Dorp

Sparta op Het Kasteel te Spangen tegen Volgendam

Wijkbeschrijving

De dagelijkse samenleving in Spangen wordt gevormd door ca. 10.300 bewoners, mensen die een omvangrijke mix vertegenwoordigen van verschillende culturele en sociale aspecten. De afgelopen jaren is enorm geïnvesteerd in wonen en woonomgeving Bekende voorbeelden zijn de klushuizen en het Justus van Effenblok. Dit heeft onder andere geresulteerd in een geleidelijke verschuiving van de bevolkingssamenstelling; meer midden- en hogere inkomens hebben de weg naar de wijk gevonden, veelal jonge gezinnen. Dat maakt Spangen tot een kinderrijke wijk. Dit is destijds aanleiding geweest om de wijk tot Kindvriendelijke wijk (KIWI) te benoemen en daaraan gekoppeld projectbudget beschikbaar te stellen. De kinderen kunnen in hun eigen wijk naar school; er zijn maar liefst vier basisscholen. Ook heeft Spangen met sportcomplex Vreelust geen gebrek aan sportfaciliteiten. De wijk is groener dan op het eerste gezicht verwacht wordt. Spaanse Bocht, Spangense Kade en Mathenesserdijk vormen samen een groene ring van bomen, struiken en gras. Sinds vorig jaar wordt een deel daarvan enkele keren per jaar door een schaapskudde begraasd. Dit heeft bijgedragen aan een veranderd imago van de wijk en het gevoel dat mensen daarbij hebben.

Oud Mathenesse heeft circa 7.000 inwoners en in het Witte Dorp wonen zo’n 550 mensen. Ondanks de oud stedelijke omgeving is het er rustig wonen. Temidden van bedrijvigheid van Spaanse Polder en Stadshavens. De Franselaan is een doorgaande winkelstraat richting Schiedam. De laan verdeelt de wijk in twee buurten: de Schepenbuurt en de Landenbuurt. De aanwezige voorzieningen zijn van goede kwaliteit en worden intensief benut. Het Vreelustcomplex vormt een sportieve en groene verbindingsstrook met het naburige Spangen. Even verderop ligt kinderboerderij De Bokkesprong. Vanuit buurthuis De Put zetten bewoners zich onvermoeibaar in voor de wijk. Jaarlijks is er op en rond het Pinasplein een drukbezochte Lentemarkt en trekken de kinderen met Halloween in optocht door de wijk.

Het Wijkprofiel van Oud Mathenesse laat zien dat de wijk vooral laag scoort op belevingsaspecten. Veiligheids-, woon- en algemene beleving scoren ver onder het gemiddelde van Rotterdam. Het verhoudingsgewijs groot aantal verhuisbewegingen is illustratief voor een lage binding met de wijk. De wijk is mede door de woningvoorraad in het goedkopere, particuliere segment populair onder starters. Woningcorporatie Woonbron en gemeente Rotterdam werken samen in de Adoptiewijkaanpak. Beoogd resultaat is om tot goed onderhoud van vastgoed te komen, door ondersteuning van woningbezitters en/of Verenigingen van Eigenaren (VvE). Mede door de gunstige ligging ten opzichte van het Westland (werkgelegenheid in de glastuinbouw) is de wijk sinds een aantal jaren ook vestigingsplaats voor veel EU-arbeidsmigranten.

De ambitie

In Spangen en Oud Mathenesse-Witte Dorp woont en werkt men graag; men doet en telt mee en het is er veilig voor jong en oud In beide wijken, met een rustig, stedelijk profiel, wonen en leven jeugd en volwassenen goed samen, benutten kansen en krijgen de zorg die nodig is. De herstructurering van Spangen is afgerond en in Oud Mathenesse heeft de adoptiewijkaanpak geleid tot zichtbare verbeteringen aan het particuliere vastgoed. Deze ambitie geeft richting aan de inspanningen voor de komende jaren. Onderstaande doelen kleuren de ambitie verder in.

De doelen

Hieronder volgen de belangrijkste doelen voor beide wijken; bij de uitwerking in de DIN is meer maatwerk per wijk aangebracht.

* 1. Iedereen doet mee

Minder mensen hebben moeite met rondkomen; meer mensen werken en minder mensen doen een beroep op een uitkering; de taalbeheersing is beter; meer kansen voor de jeugd en hun talenten; meer onderlinge hulp en contacten. Dit betekent: creëren van werkgelegenheid en daarmee verkleinen van de groep mensen die een beroep doen op een uitkering. Het verhogen van de taalbeheersing, het opleidingsniveau en talentontwikkeling en daarmee het verbeteren van de kansen voor de jeugd. Het versterken van de onderlinge samenhang en het netwerk in de wijk, bijvoorbeeld aandacht voor de participatie van EU arbeidsmigranten in Oud Mathenesse.

* 2. Woonmilieu/leefomgeving

Spangen en Oud Mathenesse/ Witte Dorp zijn aantrekkelijker om te (blijven) wonen; meer gevarieerd in huishoudens en inkomensgroepen, met betere aansluiting van voorzieningen en woningen op wensen van bewoners en ondernemers; de kwaliteit van de buitenruimte is hoger en winkelgebieden zijn aantrekkelijker door een gevarieerd aanbod en goede kwaliteit. Anders gezegd; het verbeteren van het woonmilieu en de leefomgeving en met het aanbod aan voorzieningen en woningen een gevarieerde bewonersgroep te interesseren of geïnteresseerd te houden voor deze wijken.

* 3. Basis is op orde

In beide wijken is de veiligheid verbeterd, zowel in cijfers, objectief en subjectief (veiligheidsgevoel); voor Schoon en Heel geldt dat de stedelijke normen behaald worden; bewoners zijn met BuurtBestuurt actief betrokken. Het voorzieningenniveau faciliteert in voldoende mate de vele (vrijwilligers)activiteiten die onder andere in buurthuis De Put plaatsvinden.

De aanpak

In de wijken wordt in een integrale samenwerking tussen wijkpartners, bewoners en gemeentelijke partners (clusters) gewerkt aan realisatie van de doelen. Gemeentelijke partners hebben zich gecommitteerd aan de hieronder beschreven inspanningen, gerelateerd aan hun eigen uitvoeringsprogramma’s.

• Activering van mensen heeft meer resultaat in samenhang met programma’s en inzet op gezondheid, taalonderwijs volwassenen, maatschappelijke activering, sportparticipatie en preventie vroegtijdig schoolverlaten. Dit gebeurt in samenwerking met cluster Maatschappelijke ontwikkeling. • In samenwerking met Stadsontwikkeling staan enkele bouw- en inrichtingsplannen op de agenda, naast verbeteren van particuliere woningen in Oud Mathenesse en van kleinere verbindingen. • Met Stadsbeheer wordt gewerkt aan schoon- en heel in de buurten, ook BuurtBestuurt speelt hierin een belangrijke rol. Waar nodig worden kleine buitenruimte aanpassingen gerealiseerd. • Met Directie Veiligheid wordt vinger aan de pols gehouden voor wat betreft High Impact Crimes. Inspanningen gericht op voorkomen van Overlast vallen onder reguliere inzet.

Strategieën

* - Inzet op binding, op zelfredzaamheid en op gezondheid

De actieve inzet in de buurt stijgt. Bewoners participeren en kennen elkaar. Aandacht voor bewoners waarvoor deelname aan de samenleving niet vanzelfsprekend is. Verbeteren van de taalbeheersing doormiddel van het aanbieden van passend taalaanbod, het verbeteren van schoolprestaties door in te zetten op preventie van vroegtijdig schoolverlaten, het preventief aanpakken van gezondheidsproblemen (onder andere met het programma Lekker Fit), de aanpak van overgewicht en te weinig bewegen (onder andere via Leefstijl) en aandacht voor psychosociale problematiek.*

* In het kader van de decentralisaties van Jeugdzorg, AWBZ en de Participatiewet is een belangrijk uitgangspunt: lokale netwerken versterken, zodat mensen daar met hun eerste hulpvraag terecht kunnen. Daarnaast het realiseren van laagdrempelig zorgaanbod, dicht bij huis, waar professionals werkend in wijkteams in iedere wijk maatwerk hulp kunnen leveren.

Arbeidsmigranten uit Oost Europa worden gestimuleerd om deel te nemen aan wijkactiviteiten door middel van voorlichting en informatie over regelgeving zodat zij meer participeren in de (wijk) samenleving. In het woonservicegebied Oude Mathenesse wordt het woningaanbod zodanig aangepast dat ouderen of mensen met een beperking zelfstandig kunnen blijven wonen. Op deze manier blijven zij (langer) verankerd in hun wijk.

* - Investeren in talent

Meer jongeren gaan naar school, ronden een schoolopleiding af en/ of behalen startkwalificaties. Ook jongeren participeren in de buurt. Jeugdproblematiek Oud Mathenesse vindt niet plaats op straat, maar achter de voordeur. Samen met partner Maatschappelijke Ontwikkeling en het wijkteam wordt ingezet op het betrekken van ouders en intermediairen bij de aanpak hiervan. Voor talentontwikkeling is kunst een mooi instrument. De cultuurscout van Delfshaven is hierin een belangrijke partner.

* - Inzet kindvriendelijke wijken

Spangen is kindvriendelijk; kinderen gaan zoveel als mogelijk in de wijk naar school; er is een gezamenlijke visie op opgroeien; kinderen leren in de natuur en durven buiten te spelen. Er is aandacht voor kinderen in huiselijk geweldsituaties en er is een aanpak op problemen met gezinsmanagement.

* - Goed woon- en leefmilieu

Er wordt ingezet op een stijging van woontevredenheid en een stijging van het aandeel bewoners dat (zeer) tevreden is met hun woonomgeving. De herstructurering van Spangen is voor een belangrijk deel afgerond. Dat geldt ook voor de renovatie en sloop- nieuwbouw in de Staringbuurt, alsook voor de nieuwbouw op Schieoevers 1. In Oud Mathenesse wordt de particuliere woningvoorraad door middel van de VvE aanpak opgeknapt. Dit betreft met name de Adoptiewijkaanpak in Schepenbuurt noord. In Spangen/Staringbuurt wordt een deel van de opgave van wateropvang gerealiseerd door de aanleg van twee waterpleinen. Naar verwachting wordt de 2e pas in de volgende bestuursperiode gerealiseerd.

Voor de Spoorzone tussen NS-spoor en Horvathweg bestaan al langer plannen voor een bescheiden economische ontwikkeling. In de vorige bestuursperiode is dit gekoppeld aan optimalisering van de voorzieningen op Vreelust. Hiermee kan de sport- en recreatiefunctie verder worden verbeterd. Vreelust biedt met haar faciliteiten kansen aan bewoners voor ontmoeting, sport, gezondheid en werkervaring. De nieuwe status van de van Nellefabriek als Werelderfgoed en het bijzondere Justus van Effenblok gaan meer betekenen voor het imago van Spangen. De strategische relatie met Stadshavens krijgt een concrete uitwerking. Er is minder grootschalige herinrichting mogelijk. Gekeken wordt daarom naar de mogelijkheden van kleinere ingrepen waarmee de wijken beter bereikbaar worden, net even fraaier en beter op elkaar aansluiten. Het betreft aanpassingen voor voetgangers en fietsers. uitgangspunt is dat de inrichting van de buitenruimte aansluit bij de behoefte en ideeën van bewoners. Waar mogelijk wordt de buitenruimte verder vergroend. Voor het groenbeheer wordt stevig ingezet op het betrekken en enthousiastmeren van bewoners.

* - De basis is op orde

Voor de wijken Spangen en Oud Mathenesse wordt door de veiligheidspartners inzet gepleegd op High Impact Crimes (overvallen, woninginbraken, straatroof). De veiligheidsbeleving verbetert daardoor. De aandacht is vooral gericht op preventie van inbraak in woningen, diefstal van en uit voertuigen en verminderen van overlast. Ook jeugdoverlast is nadrukkelijk aandachtsgebied; geen drugsgerelateerde overlast en bestrijding van huiselijk geweld. Winkelgebieden ontvangen veel bezoekers en worden dus intensief gebruikt. Ook hier is nadrukkelijk aandacht voor schoon en heel. Het Gebied investeert in bewonersparticipatie, gericht op versteviging en verder ontwikkeling van BuurtBestuurt. Andere aandachtgebieden zijn: een schone, hele leefomgeving, verkeersveiligheid (snelheid), verzakkingen in trottoirs, afval bijplaatsingen naast containers, etc.

Prioriteiten

De wijken Spangen en Oud-Mathenesse hebben de volgende prioriteiten:

• Verbindingen tussen bewoners(groepen)

Voor Oud Mathenesse gaat het om behouden en doorontwikkelen van onderlinge contacten en contacten met EU arbeidsmigranten; in Spangen gaat het om contacten tussen de oude en de nieuwe bewoners en het faciliteren van ontmoetingen. Dit legt fundamenten voor participatie, gezamenlijke initiatieven en aandacht en zorg voor elkaar. Migranten zelforganisaties en andere bewonersinitiatieven zijn betrokken bij deze opgaven.

• Veiligheidsbeleving verbeteren

Concreet betekent dit dat er ingezet wordt op de veiligheidsonderwerpen die kwantitatief hoog scoren. Al enkele jaren betreft dit het verminderen van woninginbraken, inbraken van/uit voertuigen, overvallen (HIC) en aandacht voor overlast. Bewoners werken samen met politie en Stadsbeheer in BuurtBestuurt en agenderen de veiligheidsonderwerpen.

• Investeren in jeugd

De fysieke buitenruimte is kindvriendelijk en er is aandacht en zorg voor de jeugd. Er wordt geïnvesteerd in talent; wijkteam en wijknetwerk zorgen ervoor dat jeugdvragen worden opgepakt en een effectieve follow-up krijgen, onder meer door opvoedingsondersteuning en het stimuleren van ouderbetrokkenheid.

• Ontwikkeling Vreelust

Optimalisering door het intensief benutten van de sportfaciliteiten en meer aandacht voor het avontuurlijk spelen. Dit gebeurt in samenwerking met bewoners en nabijgelegen voorzieningen. Hier wordt meer bekendheid aan gegeven.

• Welzijn en zorg in relatie tot de komende decentralisaties.

Wijkaanbod en wijkmogelijkheden moeten laagdrempelig aansluiten op het aanbod en de mogelijkheden van de zorgpartners. Er moet immers maatwerk geleverd worden. De inzet op gezondheid en de focus hierbij wordt in het Wijkgezondheidsplan opgenomen. Goed functionerende netwerken, met kennis en kunde op een breed zorgterrein, zijn hierbij een voorwaarde.

Door naar het volgende hoofdstuk

Door naar Bospolder, Tussendijken